Đến Đăk lich bong da truc tiep nâng niu phin cà phê từ chiếc khăn thêu huyền thoại, thưởng thức hương vị cà phê 'ba lần chín' độc đáo của người Ê-đê

Từ những em bé lên ba đã biết nhấp môi chén cà phê đầu đời, cho đến những cụ già bạc tóc ngồi bên bếp lửa, cà phê trở thành người bạn đồng hành suốt cả đời người. NgườiÊ-đêcó một cách chế biến riêng, được gọi bằng cái tên đầy thi vị: 'cà phê ba lần chín'. Mỗi ly cà phê, vì thế, không chỉ gói trọn vị đắng ngọt, mà còn kể lại câu chuyện của đất trời và văn hóa buôn làng.

Ba lần chín - hành trình hóa thân của hạt cà phê Tây Nguyên

Cây cà phê đã bén rễ ở Đắk Lắk hơn trăm năm qua, và từ đó, ngườiÊ-đê không chỉ trồng cà phê, mà còn sáng tạo ra cách uống đậm chất riêng. Với họ, cà phê chỉ thật sự hoàn thiện khi trải qua 'ba lần chín'. Lần thứ nhất, quả được hái khi đã chín đỏ mọng, căng tràn nhựa sống. Người phụ nữÊ-đêthường chọn những quả đẹp nhất, mang về tách vỏ, phơi khô dưới nắng, như gửi gắm trọn vẹn tinh hoa của đất trời vào từng hạt cà phê.

Lần chín thứ hai diễn ra trong căn bếp dài - nơi ngọn lửa không bao giờ tắt. Hạt cà phê được rang thủ công trong chảo gang, đảo đều tay đến khi ngả màu vàng đen, tỏa ra mùi thơm quyện với khói bếp. Có khi, người rang thêm chút mỡ gà hoặc rượu trắng để hương vị dậy lên, nhưng tuyệt nhiên không dùng phụ lich bong da truc tiep. Bởi với họ, hạt cà phê tinh khiết vốn đã đủ thơm ngon, hấp thụ tinh túy từ mưa nắng đại ngàn.

Lần chín cuối cùng chính là khi cà phê đã được giã mịn trong cối, cho vào túi lọc, rồi hãm bằng nước sôi lấy từ bến nước. Nước ấy, trong trẻo như mạch nguồn của buôn làng, hòa quyện cùng bột cà phê, nhỏ xuống từng giọt sóng sánh. Khác với lich bong da truc tiep kim loại của phố thị, cách hãm cà phê của ngườiÊ-đêchậm rãi hơn, mộc mạc hơn, nhưng để lại hương vị đặc trưng không hề trộn lẫn.

Chiếc khăn thêu - 'lich bong da truc tiep cà phê' độc đáo của người Ê-đê xưa

Người Ê-đê có cách thưởng thức cà phê tương đối mộc mạc - mộc từ công đoạn thu hái, phơi khô, rang xay cho đến pha chế. Tất cả đều được thực hiện thủ công, chậm rãi, tỉ mỉ, như thể từng hạt cà phê đều gói ghém linh hồn của núi rừng Tây Nguyên.

Trong đó, khâu rang được xem như bí quyết tạo nên hương vị đặc trưng. Hạt cà phê được rang trên lửa liu riu, đều tay để không bị cháy, cho ra vị đậm mà vẫn giữ nguyên sự thanh khiết. Cách pha chế cà phê của người Ê-đê cũng mang dấu ấn rất riêng, với hai phương pháp truyền thống: dùng lich bong da truc tiep hoặc túi lọc. Ngày xưa, khi chưa có lich bong da truc tiep, đồng bào thường dùng chiếc khăn thêu tay để làm 'bộ lọc cà phê'. Chỉ cần bọc bột cà phê trong khăn, nhúng nhiều lần vào ấm nước sôi, tinh chất cà phê đã đủ để người trong nhà cùng nhau nhấp ngụm đầu ngày trước khi ra rẫy, hay sau một ngày dài lao động vất vả.

Với người Ê-đê, uống cà phê không đơn thuần là thói quen, mà còn là khoảnh khắc lich bong da truc tiep đình quây quần, nơi già làng kể lại cho con cháu những câu chuyện lịch sử của buôn làng, những nếp văn hóa truyền đời... Sau khi rang, hạt cà phê được giã mịn bằng cối gỗ, pha với nước nóng từ 95-98 độ. Người Ê-đê thường pha chậm rãi: cho khoảng 20-25g bột vào phin hoặc túi lọc, rót 40ml nước sôi theo chiều kim đồng hồ, chờ 2-3 phút rồi thêm 60-70ml nước. Vài phút sau, từng giọt cà phê bắt đầu rơi xuống - đậm đà nhưng không gắt, thơm lâu mà vẫn dễ ngủ, đến nỗi nhiều người Ê-đê vẫn giữ thói quen uống một ly cà phê trước khi đi ngủ.

Cách thưởng thức của họ cũng rất riêng. Trước khi uống, ly cà phê nghi ngút khói sẽ được đưa lên mũi để hít hà hương thơm, để mùi vị nồng nàn thấm sâu vào khứu giác trước khi tan nơi đầu lưỡi. Và khác với nhiều vùng khác, người Ê-đê không uống cà phê loãng, cũng chẳng dùng sữa - chỉ điểm xuyết chút đường, vừa đủ để tôn lên vị đắng ngọt hài hòa đặc trưng.

Mới đây, trong show giải trí lich bong da truc tiep đình Haha ghi hình ở Đăk Liêng (Đăk Lăk), dàn cast có dịp trải nghiệm các công đoạn chế biến cà phê cùng người dân bản địa. Ở công đoạn sàng sảy, từng hạt cà phê được nâng niu trong đôi tay, lắc nhịp nhàng qua nia tre để loại bỏ vỏ và bụi. Hạt chắc mẩy dồn về phía người sàng, còn phần vỏ vụn sẽ được hất ra ngoài. Trong lúc ấy, chủ nhà Y Xim bất ngờ chia sẻ với cả nhóm một câu tục ngữ xưa của đồng bào nơi đây: 'Sảy sảy sàng sàng - đừng làm rơi vãi thóc / Cãi vã khóc lóc - đừng làm vỡ nồi cháo bầu'.

Nghe tưởng chừng giản dị, nhưng lời giải thích của Y Xim khiến cả đoàn lặng đi: nồi cháo bầu chính là biểu tượng cho bếp lửa, mâm cơm - nơi giữ lửa hạnh phúc lich bong da truc tiep đình. Người Ê-đê ví cách sàng sảy hạt cà phê cũng giống như việc giữ gìn hạnh phúc: phải kiên nhẫn, từ tốn, nếu có mâu thuẫn, xung đột thì cũng nên bảo ban nhau nhẹ nhàng để giữ hòa khí, chứ đừng 'đụng bát đụng đũa' mà làm vỡ nồi cháo bầu.

Khoảnh khắc nhỏ bé nhưng giàu ý nghĩa này khiến hành trình khám phá đại ngàn hùng vĩ của lich bong da truc tiep đình Haha thêm phần sâu lắng: không chỉ là câu chuyện về giá trị nông sản - cà phê Tây Nguyên, mà còn là cách người nông dân nơi đây gửi gắm triết lý sống qua những việc làm đơn giản thường ngày.

Từ vị đắng dịu nhẹ đến hậu ngọt sâu lắng - nghi thức khởi đầu ngày mới, sợi dây gắn kết buôn làng

Cà phê 'ba lần chín' không chỉ là dư vị ẩn mình trong chiếc lich bong da truc tiep nhỏ xinh mà còn trong nhịp sống cộng đồng của đồng bào Ê-đê. Mỗi sáng, trước khi ăn bất cứ thứ gì, người Ê-đê cũng có thể uống cà phê như một nghi thức bắt đầu ngày mới. Trong ngôi nhà dài, tiếng cồng chiêng từ xa vọng lại, khói bếp tỏa hương, và ly cà phê nóng hổi được rót ra để mời khách. Không chỉ là đồ uống đơn thuần, ly cà phê còn là lời chào thân tình, sợi dây gắn kết tình cảm thiêng liêng.

Nhấp ngụm cà phê giữa vùng đất đỏ bazan sẽ thấy vị đắng dịu nhẹ, chậm rãi lan tỏa rồi để lại hậu ngọt sâu lắng. Nó khác hẳn vị cà phê lich bong da truc tiep nơi thị thành - đậm đặc, nặng, thậm chí có đôi chút 'vội vàng' như cuộc sống của người dân đô thị. Cũng chẳng giống espresso Ý mạnh mẽ, cà phê Tây Nguyên là một sự thong dong, bền bỉ, thấm dần như hơi thở của đại ngàn.

Ngày nay, dù nhiều loại cà phê mới ra đời, từ cappuccino, latte đến cold brew, nhưng nhiều lich bong da truc tiep đình ở Cư M'gar, Buôn Ma Thuột vẫn giữ thói quen pha và uống cà phê theo cách truyền thống. Bởi với họ, đây không chỉ là một thói quen ẩm thực, mà còn là giữ gìn bản sắc, là ký ức văn hóa của buôn làng.

Cà phê 'ba lần chín', vì thế, trở thành một biểu tượng, dạy cho người ta cách chờ đợi, biết trân trọng sự hoàn thiện qua mỗi chặng đường. Và có lẽ, cũng như hạt cà phê ấy, mỗi cuộc đời đều cần 'ba lần chín' để đủ đậm đà và thật sự trưởng thành giữa đất trời bao la.

Nếu muốn cảm nhận trọn vẹn hương vị cà phê Tây Nguyên, bạn hãy ghé một buôn làng, ngồi bên bếp lửa, nhấp ngụm cà phê nóng và để khói bếp, tiếng chiêng, hương thơm của cà phê dẫn dắt vào chiều sâu văn hóa đại ngàn.

Giáng Tiên