Từ khi đi học đến lúc đi làm, chúng ta thường nghe lời khuyên: “Hãy là chính mình”. Nhưng thực tế, lời khuyên này không phải lúc nào cũng đúng.
Là một chuyên gia trị liệu tâm lý, tác giả của The Science of Stuck và Align Your Mind, chuyên gia Britt Frank đã chứng kiến rất nhiều người vật lộn với câu hỏi: Thế nào mới là “Hãy là chính mình”?
“Hãy là chính mình” nghe thì có lý, nhưng thực chất lại rất thiếu sót. Dưới đây là lý do vì sao:
1. Bạn có nhiều hơn một “cái tôi”
Chúng ta có nhiều bản ngã khác nhau, điều mà bất kỳ ai từng trải qua mâu thuẫn nội tâm đều hiểu rõ. Một phần trong bạn muốn đến phòng gym, trong khi phần còn lại chỉ muốn nằm dài xem phim. Sự mâu thuẫn này là điều bình thường.
Ví dụ: Có khi bạn muốn phát biểu trong cuộc họp nhưng lại lo bị đánh giá. Những giằng xé đó cho thấy tâm trí con người là một “hệ sinh thái” phức tạp chứ không phải một bản thể cố định.
2. “Chính mình” không cố định, mà thay đổi theo hoàn cảnh
Tâm trạng, sức khỏe, trạng thái tinh thần ảnh hưởng lớn đến hành vi. Bạn không thể hành xử giống nhau khi tràn đầy năng lượng và khi kiệt sức.
Trong lúc căng thẳng, bạn có thể nói điều mình không định nói, điều đó vẫn “thật”, nhưng không nhất thiết là phản ánh con người bạn trong trạng thái bình thường.
Ảnh minh hoạ.
3. “Tôi chỉ đang sống thật” đôi khi là cái cớ để biện minh
Mọi cảm xúc đều hợp lý, nhưng không phải hành vi nào cũng được chấp nhận. “Sống thật” không phải là giấy phép cho phép bạn hành xử mà không quan tâm đến hậu quả.
Ví dụ, có người viện cớ “chân thật” để chỉ trích thô lỗ hoặc thể hiện sự cộc cằn. Những hành vi đó làm tổn hại đến niềm tin và gây xung đột không cần thiết.
Điều quan trọng là bạn cần học cách điều tiết cảm xúc, biết khi nào cần chia sẻ trung thực, khi nào nên suy xét đến cảm nhận của người khác. Đó là yếu tố then chốt để duy trì mối quan hệ lành mạnh, cả trong công việc lẫn đời sống cá nhân.
Ảnh minh hoạ.
Hãy học cách “tự lãnh đạo bản thân”
“Lãnh đạo bản thân” là một chiến lược hiệu quả hơn nhiều. Nghĩa là bạn nhận biết các phần tính cách bên trong mình và biết chọn lựa phần phù hợp để thể hiện trong từng hoàn cảnh.
Khi đó, bạn sẽ ít phản ứng bốc đồng, bình tĩnh hơn trước căng thẳng và chủ động hơn trong hành vi.
Dưới đây là 4 cách thực hành “tự lãnh đạo bản thân”:
1. Tập trung vào sự đa dạng bên trong, thay vì một cái tôi cố định
Quan niệm về một “cái tôi thật sự” là quá đơn giản so với tâm lý con người. Khi bạn cố chấp với một phiên bản duy nhất của bản thân, điều đó có thể là cơ chế phòng vệ, nhưng lại trở thành “lớp giáp” ngăn cản bạn phát triển.
Hiểu rằng bạn có nhiều khía cạnh và biết điều chỉnh phù hợp với hoàn cảnh sẽ giúp bạn linh hoạt và trưởng thành hơn.
2. Tìm kiếm sự đồng thuận nội tâm
Thay vì mải đi tìm cái “tôi thật”, hãy tập xây dựng mối quan hệ giữa các phần bên trong bạn.
Hãy hình dung bạn đang chủ trì một cuộc họp nội tâm, với mọi phần tính cách đều ngồi quanh bàn. Khi lắng nghe và tôn trọng từng phần, bạn sẽ dễ dàng hành xử đúng với giá trị và niềm tin của mình.
Ảnh minh hoạ.
3. Chọn sự tự nhận thức thay vì bộc lộ bản thân quá mức
Bạn không cần lúc nào cũng phải “thật” hay nói ra mọi thứ bạn nghĩ. Điều quan trọng hơn là nhận biết mình đang cảm thấy như thế nào, muốn gì và từ đó, chủ đích lựa chọn cách hành xử.
4. Ưu tiên trách nhiệm thay vì bộc lộ cảm xúc một cách “thô mộc”
Việc nói ra cảm xúc “nguyên bản” không phải lúc nào cũng khôn ngoan. Sự chân thành thiếu chọn lọc có thể tạo ra hiểu nhầm, mâu thuẫn và làm tổn hại niềm tin. Thay vào đó, hãy có trách nhiệm với cảm xúc và hành vi của mình, chọn cách thể hiện sao cho phù hợp, xây dựng chứ không phá vỡ kết nối.
“Hãy là chính mình” từng là lời khuyên thường được lặp lại nhiều lần. Nhưng trong cuộc sống hiện nay, chúng ta cần một phiên bản nâng cấp của lời khuyên ấy. Sự trưởng thành không đến từ việc sống thật một cách bốc đồng, mà từ khả năng tự lãnh đạo, tự ý thức và đưa ra lựa chọn phù hợp.
Theo CNBC
Mini