“Bác sĩ, tôi không hút thuốc, cũng chẳng uống rượu, sao lại bị truc tiep bong da keo nha cai thư dạ dày?”, ông Lý, 56 tuổi, chủ một cửa hàng tạp hóa nhỏ ở Trung Quốc nghẹn giọng khi cầm kết quả sinh thiết. Suốt nhiều năm, ông quen với nhịp sinh hoạt sáng dậy từ 4h để nhập hàng, tối muộn chỉ ăn qua loa cơm canh cũ lấy từ tủ lạnh. Gần đây, khi liên tục chướng bụng, đại tiện ra máu, ông mới chịu đi khám. Kết quả nội soi cho thấy: ông bị truc tiep bong da keo nha cai thư tuyến ở hang vị dạ dày giai đoạn trung - muộn.
Bác sĩ chỉ vào bức ảnh chiếc tủ lạnh của bệnh nhân và thở dài: “Dưa muối để 28 ngày, hộp cá kho được hâm đi hâm lại ba lần, bó rau chân vịt héo úa, mẩu bánh bao mốc meo… Những thói quen tưởng chừng tiết kiệm này lại đang nuôi dưỡng mầm bệnh”.
Theo số liệu từ Globocan 2020, truc tiep bong da keo nha cai thư dạ dày đứng top 4 trong các mặt bệnh truc tiep bong da keo nha cai thư thường gặp tại Việt Nam với 17.906 ca mắc mới, chiếm 9.8%. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khẳng định có tới 30% trường hợp liên quan đến việc ăn thường xuyên thực phẩm chứa nitrit, aflatoxin - các chất gây truc tiep bong da keo nha cai thư nguy hiểm.
Nhiệt độ thấp của tủ lạnh chỉ làm chậm sự hỏng hóc, chứ không thể ngăn chặn hoàn toàn độc tố. Ở 4 độ C, vi khuẩn có thể ngừng phát triển, nhưng độc tố chúng sinh ra vẫn tồn tại. Còn với thực phẩm đông lạnh -18 độ C, việc rã đông nhiều lần khiến cấu trúc tế bào vỡ nát, độc chất càng dễ xâm nhập.
4 loại thực phẩm để lâu truc tiep bong da keo nha cai tủ lạnh cần đặc biệt lưu ý
- Rau xanh để quá 3 ngày: Rau như cải, rau chân vịt chứa nhiều nitrat. Khi bảo quản quá 3 ngày, chúng có thể chuyển hóa thành nitrit - tiền chất của chất gây truc tiep bong da keo nha cai thư nitrosamine. Nghiên cứu cho thấy, rau chân vịt để 7 ngày trong tủ lạnh có lượng nitrit vượt chuẩn an toàn tới 2,3 lần.
- Thịt rã đông nhiều lần: Mỗi lần rã đông, vi khuẩn tăng thêm 15-20%. Một miếng thịt lợn rã đông, cấp đông lại 3 lần có lượng aldehyde cao gấp 8 lần thịt tươi. Đây là hợp chất đã được chứng minh gây tổn thương DNA.
- Thực phẩm chứa tinh bột bị mốc: Bánh mì, cơm, bánh bao khi mốc dù cắt bỏ phần hỏng vẫn tiềm ẩn độc tố aflatoxin - chất gây truc tiep bong da keo nha cai thư nhóm 1, có độc tính mạnh gấp hàng chục lần thạch tín.
- Dưa muối, đồ ngâm lâu ngày: Sau khoảng 15-20 ngày, hàm lượng nitrit trong dưa muối đạt đỉnh. Nếu để quá một tháng, nitrit tăng trở lại và dễ kết hợp với protein tạo nitrosamine - tác nhân trực tiếp gây truc tiep bong da keo nha cai thư dạ dày.
Các bác sĩ khuyến nghị, mỗi gia đình nên duy trì “ngày dọn tủ lạnh” cố định truc tiep bong da keo nha cai tuần. Rau xanh không để quá 3 ngày, thịt không quá 5 ngày, cơm, bánh bao không quá 7 ngày. Đồng thời, thực phẩm cần được phân ngăn rõ ràng: chín để trên, sống để dưới, dùng hộp kín hoặc màng bọc thực phẩm.
Ngoài việc quản lý tủ lạnh, chế độ ăn cũng cần đa dạng và cân đối. Nên bổ sung ngũ cốc nguyên hạt, nấm, rau quả tươi giàu vitamin C (cam, kiwi…) để ngăn cản sự hình thành nitrosamine truc tiep bong da keo nha cai cơ thể.
Các chuyên gia nhấn mạnh tủ lạnh không phải là “két sắt sức khỏe”. Nếu không sử dụng đúng cách, nó có thể trở thành “ổ chứa” độc tố, biến thực phẩm quen thuộc thành kẻ tiếp tay cho truc tiep bong da keo nha cai thư.
Nguồn và ảnh: Sohu
Mỹ Diệu