Từ các phân tích đã nêu ( ở Bài 1 ) về các bất cập, điểm nghẽn của hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế, gánh nặng "lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế chồng lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế", chi phí tuân thủ lớn…, Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Cường – nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại biểu Quốc hội khóa 15, Ủy viên Ủy ban Tài chính Ngân sách Quốc hội cho rằng, đã đến lúc cần một cuộc cải cách lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế toàn diện, bắt đầu không phải từ những con số, mà từ tư duy. Vậy chúng ta cần phải làm gì?
GS Hoàng Văn Cường đề xuất một mô hình 3 lớp – với nguyên tắc cốt lõi là rạch ròi, đơn giản và phù hợp với thực tiễn bao gồm phân định, đơn giản và số hóa - Ảnh: VGP/Quang Thương
Cần cuộc "đại phẫu" cả phần cứng và phần mềm
Đâu là hình hài một hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế lý tưởng? GS Hoàng Văn Cường đề xuất một mô hình 3 lớp – với nguyên tắc cốt lõi là rạch ròi, đơn giản, dễ thực hiện, dễ kiểm tra giám sát, minh bạch và phù hợp với thực tiễn, bao gồm phân định, đơn giản và số hóa.
Một là, lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế điều tiết hành vi phải tách bạch khỏi lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế nghĩa vụ.Cần phân định rõ sắc lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế nào để hạn chế hành vi (lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế tiêu thụ đặc biệt, lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế môi trường), sắc lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế nào để đảm bảo nghĩa vụ công dân (lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế VAT, lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay nhập). Mỗi sắc lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế cần xác định rõ mục tiêu và phạm vi áp dụng, tránh chồng lấn điều tiết lên cùng một đối tượng.
Hai là, cơ chế lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay linh hoạt – nhiều phương án, một mục tiêu.Một sắc lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế có thể có nhiều cách tính để phù hợp với các nhóm doanh nghiệp khác nhau. Ví dụ, hộ kinh doanh nhỏ có thể áp dụng lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế khoán, còn doanh nghiệp lớn áp dụng kê khai chi tiết. Mục tiêu là tối ưu chi phí tuân thủ, chứ không phải "đồng phục hóa" cách nộp lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế.
Ba là, số hóa triệt để – từ nghĩa vụ thành tiện ích.GS Cường nhấn mạnh rằng, nếu làm đúng, hệ thống công nghệ lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế sẽ không chỉ là công cụ quản lý, mà là công cụ giúp doanh nghiệp quản trị. Ông đưa ra ví dụ, tại Estonia, 95% số doanh nghiệp nhỏ có thể tự nộp lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế nhờ nền tảng số hóa toàn diện – tiết kiệm hàng triệu USD chi phí xã hội mỗi năm.
Nhìn chung, nếu coi lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế như "mạch máu" của nền kinh tế, thì ba trụ cột trên chính là những chức năng tuần hoàn thiết yếu, giúp hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế thực sự trở thành động lực cho phát triển chứ không phải gánh nặng. Vấn đề đặt ra là: trong thực tiễn, hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế của chúng ta đã đáp ứng được bao nhiêu phần trăm kỳ vọng đó?
GS. Hoàng Văn Cường chỉ ra rằng, để cải tổ hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế, trước hết cần nhìn nhận lại cấu trúc và cách thức vận hành hiện tại. Ông nhấn mạnh hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế được cấu thành bởi hai yếu tố chính: (1) các sắc lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế cùng cơ chế xác định chúng; (2) bộ máy quản lý và thực thi các sắc lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế đó.
Cuộc "đại phẫu" phải tác động đồng thời đến cả "phần cứng" (chính sách, sắc lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế) lẫn "phần mềm" (cách thức vận hành). Từ góc nhìn đó, ông phác thảo nên những nguyên tắc cốt lõi, những trụ cột mà một hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế hiện đại cần phải đáp ứng.
Theo GS. Cường, một hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế hiệu quả phải đảm bảo được ba chức năng cơ bản.
Thứ nhất, tạo nguồn lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay bền vững cho ngân sách.Chức năng đầu tiên và quan trọng nhất của lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế là huy động nguồn lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay cho ngân sách nhà nước. Trong xu thế chung trên thế giới, tỷ trọng lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay ngân sách dựa vào lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế và phí ngày càng chiếm phần lớn, do đó hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế cần được thiết kế để nuôi dưỡng nguồn lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay lâu dài thay vì tận lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay nhất thời.
Thứ hai, bảm bảo công bằng và điều tiết kinh tế.lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế phải là công cụ điều tiết vĩ mô, khuyến khích những hoạt động hiệu quả và chế tài những hoạt động kém hiệu quả. Doanh nghiệp hay người nộp lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế nếu làm ăn hiệu quả sẽ được hưởng lợi nhiều hơn, còn nếu hoạt động kém thì sẽ chịu sự điều chỉnh bất lợi từ chính sách lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế. Nhờ đó, lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế tạo ra một môi trường cạnh tranh bình đẳng, thúc đẩy các doanh nghiệp cải thiện để phát triển tốt hơn.
Thứ ba, hội nhập thông lệ quốc tế.Hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế hiện đại phải tương thích với các chuẩn mực quốc tế, tránh biến lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế thành rào cản thương mại trong bối cảnh toàn cầu hóa. Việc hài hòa lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế quan với thông lệ chung sẽ giúp Việt Nam lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay hút đầu tư và giao thương lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayận lợi hơn. Tuy nhiên, chúng ta cần vận dụng những thông lệ đó một cách phù hợp và sáng tạo với điều kiện của Việt Nam – hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế phải linh hoạt theo trình độ phát triển và mục tiêu từng giai đoạn, thay vì rập khuôn máy móc.
Doanh nghiệp chỉ phát triển khi hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế không khiến họ nghẹt thở
Bắt đầu từ thay đổi tư duy: Đơn giản hóa, chuyển đổi số hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế
Làm thế nào để một cuộc cải cách lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế thực sự bắt đầu từ thay đổi tư duy? Từ trường hợp lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế VAT, GS. Hoàng Văn Cường cho rằng, cần đơn giản hóa các quy định về hóa đơn, chứng từ đầu vào – tức là cải cách quy trình khấu trừ và hoàn lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế, cắt giảm những thủ tục không cần thiết. Song song đó, phải nâng cao trách nhiệm của người nộp lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế: doanh nghiệp tự khai tự chịu, nếu gian dối sẽ bị xử lý nghiêm, nhưng cơ quan lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế cũng cần tin tưởng hơn vào sự tự giác của người dân và doanh nghiệp.
Quan trọng không kém và là xu hướng tất yếu, là đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế. Một hệ thống công nghệ thông tin hiện đại sẽ cho phép mọi giao dịch liên quan đến lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế được ghi nhận tức thời.
Ví dụ, mỗi khoản VAT mà doanh nghiệp nộp ở đầu vào sẽ lập tức được hệ thống ghi nhận là khoản chi (thay người tiêu dùng) của doanh nghiệp đó và khi doanh nghiệp bán hàng, khoản VAT họ lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay của khách sẽ đồng thời được ghi nhận là khoản lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay. Việc đối soát lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay – chi lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế sẽ được thực hiện một cách tự động, thay vì phải chờ doanh nghiệp nộp hồ sơ rồi cán bộ lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế duyệt hoàn như hiện nay.
Công nghệ số sẽ giúp loại bỏ hoàn toàn nhu cầu doanh nghiệp phải "xin hoàn lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế", qua đó chấm dứt tình trạng vừa thất thoát lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế, vừa làm khó người nộp lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế. GS.TS Hoàng Văn Cường nhấn mạnh đây là "một việc làm tất yếu"để hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế không còn gây ra"những phiền toái như hiện nay".
Có thể thấy, tư duy vận hành chính là chìa khóa của cuộc cải cách hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế. Từ câu chuyện VAT, thông điệp rút ra là: khi nhà quản lý thay đổi cách nghĩ, cách làm, lấy sự đơn giản, minh bạch và công bằng làm trọng, thì "mạch máu" lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế sẽ lưu thông khỏe khoắn, nuôi dưỡng toàn bộ nền kinh tế.
Cuộc cách mạng về lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế phải bắt đầu từ cuộc cách mạng trong tư duy – có như vậy, chúng ta mới thực sự có một hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế hiện đại, công bằng và hội nhập, đáp ứng yêu cầu cạnh tranh quốc gia trong giai đoạn mới.
Một hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế lý tưởng không chỉ nuôi ngân sách, mà còn cần phát huy vai trò điều tiết và khuyến khích, điều chỉnh hành vi, phân phối lại lợi ích, và khơi dậy động lực sáng tạo – đầu tư – sản xuất. Muốn vậy, cần tái cấu trúc toàn diện hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế – từ tư duy đến vận hành – theo hướng công bằng, linh hoạt và phù hợp với chuẩn mực quốc tế.
Mỗi chính sách lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế cần trả lời rõ: nó khuyến khích điều gì, cản trở điều gì? Nếu được thiết kế minh bạch, hợp lý và dễ tuân thủ, người dân và doanh nghiệp sẽ sẵn sàng nộp lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế và lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế sẽ trở thành đòn bẩy phát triển."Người dân chỉ sẵn sàng nộp lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế khi thấy công bằng, minh bạch. Doanh nghiệp chỉ phát triển khi hệ thống lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế không khiến họ nghẹt thở," GS. Cường nhấn mạnh.
Cải cách lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế không phải để lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay ít hay lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay nhiều hơn, mà là để lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay đúng – lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay đủ – lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayận lợi. Khi đó, lich tuong thuat truc tiep bong da hom nayế không chỉ là công cụ tài khóa, mà thực sự là nền móng cho một quốc gia phát triển bền vững./.
Hoàng lich tuong thuat truc tiep bong da hom nay Trang/Chinhphu